Ustawa o pomocy społecznej (z dnia 12 marca 2004 Dz. U. Nr 64 poz. 593 z późn. zm.) określa rodzaje zasiłków, kryterium oraz  wysokości świadczeń.

Istnieją trzy podstawowe rodzaje zasiłków:
a)    zasiłek stały,
b)    zasiłek okresowy,
c)     zasiłek celowy.
Pomoc społeczna adresowana jest do osób o najniższych dochodach. Pomoc mogą uzyskać osoby, których dochody nie są większe niż 477,00 zł (osoba samotnie gospodarująca) lub 351,00 zł na osobę w rodzinie.

Kiedy można otrzymać zasiłek?
O pomoc finansową mogą starać się osoby, które spełniają warunki określone w ustawie o pomocy społecznej.

1. Pierwszy podstawowy warunek dla wszystkich zasiłków to trudna sytuacja życiowa
Osoba lub rodzina ubiegająca się o pomoc musi znajdować się w trudnej sytuacji życiowej, związanej w szczególności z: sieroctwem, bezdomnością, bezrobociem, niepełnosprawnością, długotrwałą chorobą, problemami rodzin wielodzietnych, trudnościami w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, zdarzeniem losowym, klęską żywiołową lub ekologiczną,
2. Drugi warunek to trudna sytuacja finansowa
Miesięczny dochód osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc nie może być większy od kwoty określonej w ustawie o pomocy społecznej czyli od tzw. kryterium dochodowego.
 
I. ZASIŁEK STAŁY PRZYSŁUGUJE:
1. pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
2. pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Całkowita niezdolność do pracy oznacza:
- całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy, lub o całkowitej niezdolności do pracy oraz samodzielnej egzystencji), albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidów, lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (odpowiednie orzeczenie Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności).

Osoba niezdolna do pracy z tytułu wieku to osoba, która ukończyła 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna).
 
Zasiłek stały nie przysługuje osobie uprawnionej do renty socjalnej.

Maksymalna kwota zasiłku stałego wynosi 444 zł, minimalna 30 zł. Zasiłek wypłacany jest w wysokości różnicy między kryterium dochodowym, a dochodem osoby (lub osoby w rodzinie).

II. ZASIŁEK OKRESOWY.
Jest wypłacany w następujących sytuacjach: długotrwała choroba, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.
Wysokość zasiłku okresowego ustalana jest w podobny sposób jak zasiłku stałego, tzn. od wysokości odpowiedniego kryterium dochodowego odejmuje się dochód osoby lub rodziny. Minimalna  wysokość zasiłku wynosi 20 zł.
Dodatkową zasadą ustalającą minimalną kwotę zasiłku jest określony procent różnicy pomiędzy kryterium dochodowym, a dochodem osoby lub rodziny. Zarówno w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jak i w przypadku rodziny wynosi 50%.

III. ZASIŁEK CELOWY.
Wypłacany jest w celu zaspokojenia niezbędnej (konkretnej) potrzeby bytowej. Zasiłek może być przeznaczony na pokrycie: koszty zakupu żywności, leków, leczenia, kupno opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobne remonty i naprawy w mieszkaniu, koszty pogrzebu, bilet kredytowy. Zasiłek może być również przyznany osobie lub rodzinie, która poniosła straty w wyniku: zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Pomoc nie podlega zwrotowi jeśli wysokość pomocy (wartość) nie przekroczy odpowiedniego kryterium dochodowego. W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być również przyznany zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.
 
Formalności związane z uzyskaniem pomocy.
Pomoc udzielana jest na wniosek osoby zainteresowanej. Należy zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania (gminie, dzielnicy). Zwracając się o wsparcie przedstawiamy swoją prośbę na piśmie. Decyzja w sprawie zasiłku podejmowana jest po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego. Wywiad przeprowadza pracownik socjalny. Pracownik socjalny odwiedza osobę lub rodzinę starającą się o pomoc w jej mieszkaniu. Poznaje jej położenie i na tej podstawie planuje pomoc. Kolejnym etapem jest podpisanie kontraktu socjalnego. W kontrakcie znajduje się m.in. wyliczenie ustalonych z pracownikami socjalnym działań, które powinna podjąć osoba/ rodzina w celu poprawienia swojej sytuacji.
 
Odwołania od decyzji ośrodka pomocy społecznej.
Decyzję o przyznaniu pomocy podejmuje i podpisuje kierownik ośrodka pomocy społecznej. Odwołanie od niekorzystnej dla nas decyzji składamy w ciągu 14 dni od daty jej otrzymania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (instytucja odwoławcza podana jest w decyzji). Jeżeli jesteśmy zdania, że pracownik ośrodka pomocy społecznej albo pracownik socjalny przeprowadzający wywiad środowiskowy naruszył przepisy lub zachował się wobec nas niewłaściwie, możemy złożyć skargę do dyrektora OPS.